sett herifrå

Den sterkt handikappa, britiske forskaren Stephen Hawking (69) kom i 2010 ut med boka The Grand Design. Denne boka har nyleg fått litt merksemd her i landet. Det vert innan einskilde kretsar tydlegvis sett på som «stort» at denne kjende forskaren hevdar at Gud ikkje skapte universet.

I ei bok Hawking gav ut i 1988, A Brief History Of Time, var han ikkje direkte avvisande til Guds eksistens, så ideane i denne siste boka blir truleg av somme sett på som eit «godt framskritt».

Det er ingen tvil om at Hawking er ein eksepsjonelt dyktig og seriøs forskar innan sine felt. Men når han altså no hevdar at Gud var unødvendig i samband med korleis verda vart til, så får det meg til å trekkja på smilebandet.

Hawking skriv: «Spørsmålet er: Er måten universet oppstod på, valt av Gud av grunnar me ikkje kan forstå, eller vart det bestemt av ei fysisk lov? Eg trur på det siste.» Han legg til: «Fordi det finst ei gravitasjonslov, kan og vil universet skapa seg sjølv frå ingenting.»

Eg må vedgå at eg veit svært lite om Hawking sine teoriar, og dermed er det vanskeleg for meg å vita kva han meiner med at universet vart skapt frå «ingenting». Eg forstår også lite av forskarane si tale om mulitvers eller meta-univers (metavers). Det får så vera, det er nemleg ikkje slike ting som er poenget når det gjeld trua på Guds eksistens. Det eg festar meg ved, er at Hawking talar om fysiske lover og fysiske konstantar.

Er det ikkje flott for Hawking sin teori om korleis universet oppstod, at det alt fanst ei gravitasjonslov? Ja, for her er det sjølvsagt ikkje tale om berre ei lov som finst i dag. Denne lova må altså ha verka før det fanst noko som helst, dersom det då er det utgangspunktet Hawking har, at det altså ikkje fanst noko som helst.

Då må denne lova i så fall ha verka og verka og verka, utan at det først fanst noko som helst å verka på – utan at det fanst noko å vera knytta til. Eksisterte gravitasjonslova derimot på grunn av at noko alt fanst, så kan jo uansett ikkje Gud utan vidare avskrivast som skapar.

Fanst ingen ting, var det i alle fall godt gjort at lova hadde klart for seg at ho måtte stå på og verka sjølv om det ikkje var noko å «ta tak i». Kor lang tid måtte ho verka før det skjedde noko? Oops, nei, forresten, det spørsmålet vert feil, for det fanst jo sjølvsagt ikkje noko slikt som «tid» heller før skapinga kom igang. Men i følgje Hawking fanst altså denne fysiske lova, og sikkert dermed også andre fysiske lover.

Dette er i sanning imponerande tankar. Minnar faktisk litt om dei tankane einskilde av oss har om Gud og Jesus Kristus. I opphavet var Ordet, og Ordet var hjå Gud, og Ordet var Gud, står det i Bibelen. I den står det også slik (Kol 1,15-17): Han (Kristus) er eit bilete av den usynlege Gud, den fyrstefødde framfor all skapning. For i han er alt skapt, i himmelen og på jorda, det synlege og det usynlege, anten det er troner eller herskarar, makter eller herredøme. Alt er skapt ved han og til han. Han er før alle ting, og alt står ved lag ved han.

Dersom Hawking ønskjer å forkynna at «i opphavet var Dei fysiske lovene», så får det sjølvsagt verta hans sak – og hans tilbeding.

Hawking trur rimelegvis heller ikkje på at det finst ein Himmel. Han oppfattar dette som ein myte og har i intervju hevda at ideen er ei eventyrforteljing for folk som er mørkredde.

Eg hugsar tilbake til då romfarten begynte. Eg meiner å hugsa at det var ein av dei ateistiske, sovjetiske romfararane som då avskreiv Gud fordi han ikkje hadde sett han ute i verdsrommet. Det heile verkar mest som ein spøk, men eg har ein mistanke om at det var alvorleg meint frå sovjetaren si side. Dette minnar meg også om ei line frå den svenske songteksten som tok opp den aktuelle saka: «Att inte finna Gud i rymden, är som att inte finna bakarn i bullen!»

Nær sagt som ein kuriositet kan det nemnast at Hawking er sikker på at det finst utanomjordisk, intelligent liv. Han har gått så langt som til å åtvara sterkt mot å prøva å få kontakt med «aliens» (romvesen). Det vil berre føra vondt med seg (som med Columbus og indianarane).

Ivar Aasen sitt dikt, Me høyrer stundom så stort eit ord om alt som folk tykkjest vita, er eit dikt som stadig er like aktuelt, trass i at personar som Hawking har kome svært langt i å finna ut ting om universet.

I slutten av første vers skriv Aasen: «Eg ottast alt som me vita fullt, er lite mot alt som for oss er dult.» Og i det sjette (siste) verset konkluderer han slik: «Nei, vesle vitet det strekk ikkje til, ei tru må støtta oppunder, – ei tru som trøysta og styrkja vil i mørke, stormande stunder. Eg vonar den visdomen hjelper mest, som med slik ei tru kunne semjast best.»